9 bí kíp giúp bạn luyện nói tiếng anh lưu loát

1. Sự kiên trì là quan trọng nhất vì không có cách nào “nhanh chóng thần kỳ” mà hiệu quả.

Kể cả khi sang Mỹ học tiếng Anh với giáo viên giỏi nhất và môi trường tốt nhất, bạn không thể nói tiếng Anh như người Mỹ chỉ sau 1-2 tháng. Mình biết rất nhiều bạn bỏ tiền sang Mỹ học ESL trong ba tháng, nhưng vẫn không giao tiếp được gì nhiều. Đơn giản là ba tháng không đủ để bạn “go from zero to hero”. Sự kiên trì là quan trọng nhất để bạn có thể nói tiếng Anh tự tin, lưu loát.

Và đặc biệt là muốn học tiếng Anh tốt phải cân bằng đầy đủ các lĩnh vực của ngôn ngữ: từ vựng, ngữ pháp, nghe, nói, đọc, viết. Bất cứ yếu tố nào bị bỏ qua cũng sẽ gây khó khăn cho bạn trong quá trình rèn luyện nói Tiếng Anh lưu loát.

Dù sao thì, có thể nói Tiếng Anh lưu loát – hay bất kỳ ngôn ngữ nào khác – là cả một quá trình lâu dài.

Vì vậy, nếu ai đó nói với bạn họ có “bí quyết” để nói lưu loát nhanh chóng… thì đừng tin họ!

2. Đầu vào tiếng Anh vô cùng quan trọng

Giống như thi đại học, đầu vào tốt là 1/2 sự đảm bảo đầu ra tốt. Nghe tiếng Anh chuẩn dưới các hình thức như xem phim, học online, tin tức… sẽ tốt hơn rất nhiều cho bạn. Tài liệu nghe tốt trước hết phải phù hợp với trình độ (về từ vựng, tốc độ nói, mức độ quen thuộc của chủ đề…).

Nói chung, mục tiêu là bạn phải nghe được tiếng Anh thực tế (authentic English) như trên youtube chẳng hạn. Kinh nghiệm của mình là các chương trình như thế giới động vật thường nói tiếng Anh rất rõ ràng.

3. Tự luyện nói tiếng Anh

Bạn có thể tự luyện nói bằng cách ghi âm và tự mình nghe lại. Nếu bạn không thể hiểu mình vừa nói cái gì, đừng hy vọng người khác có thể. Trong tự học, một chút căn bản về phát âm tiếng Anh sẽ giúp bạn rất nhiều. Mình phát âm sai ở đâu, sai âm đầu, âm cuối hay nguyên âm? Mình nói đã đúng “rhythm” chưa? Đã trôi chảy chưa? Nối âm có tốt không?

Ngoài ra, hiện nay có rất nhiều phần mềm “speech to text” giúp các bạn đọc tiếng Anh để máy nhận diện. Ví dụ, các bạn có thể tự luyện phát âm bằng cách nói vào google: “how to improve my English pronunciation?”, xem máy có hiểu không.

4. Nói chuyện về các chủ đề ý nghĩa

Hiện Internet chứa rất nhiều trang web nơi bạn có thể tìm người nói chuyện bằng tiếng Anh, tuy nhiên các cuộc nói chuyện thường không thú vị và quanh quẩn ở những đề tài tẻ ngắt. Những câu chuyện của giới “săn tây” thường cũng quanh quẩn ở các câu hỏi “Do you like Vietnam?”, “Do you like Vietnamese food?”.

Khi thực hành, bạn hãy lựa chọn chủ đề mình quan tâm: làm đẹp, chăm con, nấu nướng, kinh tế. Đồng thời, tính “phức tạp” của các đề tài giúp bạn diễn đạt tốt hơn.

5. Học tiếng Anh từ nhiều nguồn 

Nếu chỉ xem tin tức tiếng Anh, bạn sẽ hiểu ngôn ngữ “formal”, nhưng không hiểu được các cách diễn đạt thường ngày và “slang” được dùng trong giao tiếp. Ngôn ngữ được sử dụng trong sách giáo khoa cũng khác với sử dụng trong tạp chí chuyên ngành.

Mặt khác, nếu bạn chỉ xem phim và nghe nhạc Tiếng Anh thôi, bạn sẽ không hiểu (hoặc viết) một bài báo học thuật. Và khi dùng Tiếng Anh cho công việc, bạn khó có thể nói về các vấn đề khác vì vốn từ vựng eo hẹp. Vì vậy, hãy đa dạng hóa nguồn học Tiếng Anh của mình.

Bạn nên làm quen với tất cả loại ngôn ngữ đó, đọc “Wimpky kid” để có ngôn ngữ hàng ngày, đọc “text book” để có ngôn ngữ “formal”; nghe CNN và nghe các phim tình cảm không phụ đề… Đôi khi, đọc nhiều cũng có thể hỗ trợ bạn khi nói, đặc biệt về khoản từ vựng.

6. Diễn đạt ý tưởng bằng nhiều cách

Dịch là bản năng của người học ngôn ngữ thứ hai và không phải không có lợi. Tuy nhiên, dịch khi nói đôi khi khiến bạn bí từ. Ví dụ, khi muốn nói “ông ấy rất uyên bác”, mà không biết từ “uyên bác” là gì, bạn sẽ ngắc ngứ.

Cái cần truyền đạt là ý tưởng, không phải ngôn ngữ. Trong ví dụ ở trên, ý cơ bản là ông ấy cái gì cũng biết “he knows everything”; hay ông ấy rất thông minh và chịu khó “he’s smart and he reads everyday”.

Tất nhiên là vốn từ vựng và cách diễn đạt càng nhiều, khả năng diễn đạt lưu loát của bạn càng tăng.

Chủ đề càng quen thuộc, bạn càng có khả năng nói tốt. Đọc sách báo và nghe tài liệu tiếng Anh về các chủ đề yêu thích sẽ là cách hiệu quả nhất để học từ mới. Hãy thử sử dụng từ mới hoặc cách diễn đạt ngay sau khi bạn học được nó, để đảm bảo rằng, bạn tự tin sử dụng từ vựng chính xác, đúng lúc, đúng chỗ.

7. Người học tiếng Anh nói sai là chuyện bình thường

Rào cản tinh thần lớn nhất đối với người học Tiếng Anh là lo lắng hoặc sợ sai – hay xấu hổ khi không nói một cách hoàn hảo. Nhưng hãy nhớ rằng: Giao tiếp thì quan trọng hơn nhiều sự hoàn hảo!

Sẽ thật tuyệt vời (và kỳ lạ) nếu bạn có thể nói tiếng Anh trôi chảy, không vấp váp và chuẩn 100%. Có lẽ bạn nên đi dạy tiếng Anh hoặc làm MC.

Phần lớn thì không như vậy, vì tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai. Chuyện mắc lỗi là bình thường, không mắc lỗi mới là phi thường. Mà đã bình thường thì chẳng có gì phải xấu hổ hay ngại. Cứ nói bừa đi, sai đâu sửa đấy, rồi bạn sẽ thấy mình tiến bộ rất nhanh.

8. Nói lưu loát khác với nói nhanh

Nhiều người nghĩ rằng nói tiếng Anh nhanh có nghĩa là lưu loát, điều này đúng. Nói tiếng Anh lưu loát có hàm ý về sự trôi chảy (flow), trong đó các âm, từ, cụm từ liên kết với nhau khi nói nhanh. Để dễ tưởng tượng, hãy nghĩ về một dòng sông đang chảy, nước tuôn không ngừng, không ngắt nghỉ, đó chính là sự trôi chảy.
Để luyện nói tiếng Anh trôi chảy, quan trọng nhất là âm cuối của từ và việc giữ hơi không bị đứt quãng. Trên khía cạnh nào đó, nó rất giống với việc bạn đang hát.

9. Muốn nói nhanh, nên nói chậm trước

Tiếng Anh có nhiều âm và âm cuối mà trong tiếng Việt không có. Ví dụ, khi bạn nói: I like eating apples. Làm thế nào để nói trôi chảy?  Bạn cần nối được âm “k” ở cuối từ “like” sang “eating”; tương tự là âm “ng” trong “eating” sang “apple”. Nghe sẽ giống như: “I lie-kitting-apple”.
Để tạo thành thói quen không bỏ âm cuối, bạn nên bắt đầu bằng việc phát âm đầy đủ và tỉ mẩn các âm khó. Ví dụ, khi gặp những từ dài như “manufacturer” cần phát âm đủ tất cả âm tiết “ma-nu-FAC-tu-rer”, thay vì nuốt âm cuối. Nói chậm và chính xác là cơ sở quan trọng, khi tăng tốc, bạn sẽ thấy mình nói tự nhiên hơn.

Những lời khuyên này không biến bạn thành một người nói Tiếng Anh hay và lưu loát nhanh chóng, nhưng sẽ giúp bạn tiến bộ đáng ngạc nhiên nếu bạn áp dụng chúng đúng cách!

Chúc các bạn học tốt!